Zgodnie z zapowiedzią dzisiejszy wpis poświęcony zostanie procedurze przywracania terminów w postępowaniu administracyjnym. Procedura ta, uregulowana w art. 58-60 KPA przyda się w sytuacji gdy, z różnych powodów, całkowicie od nas niezależnych bądź wskutek tego, że znaleźliśmy się w niekorzystnej dla nas sytuacji losowej nie możemy dopełnić obowiązku wniesienia pisma czy złożenia środka odwoławczego w wyznaczonym terminie.
Zgodnie z art. 58 § 1 KPA w razie uchybienia terminu należy go przywrócić na prośbę zainteresowanego, jeżeli uprawdopodobni, że uchybienie nastąpiło bez jego winy.
W pierwszej kolejności trzeba doprecyzować, jaki termin ustawodawca ma na myśli. Co do zasady będzie to tak naprawdę każdy termin ustawowy czy urzędowy do dokonania czynności procesowej z wyjątkiem terminów o charakterze materialnoprawnym. Niedopuszczalne będzie także przywrócenie terminu do złożenia prośby przewidzianej w § 2 omawianego artykułu.
Następna kwestia to dookreślenie komu przysługuje legitymacja w zakresie przywrócenia terminu. W tym kręgu ustawodawca umieścił każdego z uczestników postępowania, z którego interesem prawnym bądź nawet faktycznym związany jest termin procesowy w postępowaniu administracyjnym. Zainteresowanymi w rozumieniu tego przepisu będą zatem strony, uczestnicy na prawach strony i inni uczestnicy, którzy są „zainteresowani” przywróceniem im prawa do podjęcia pewnych czynności procesowych.
Po wykazaniu istnienia takiego interesu zainteresowanemu pozostaje już tylko uprawdopodobnienie, że uchybienie terminowi nastąpiło bez jego winy, oczywiście przy zachowaniu 7 dniowego terminu od dnia ustania przyczyny jego uchybienia wraz z dopełnieniem czynności, dla której określony był termin (art. 58 § 2 KPA). W praktyce dla strony oznacza to konieczność udowodnienia, że nie mogła ona przeszkody usunąć, nawet przy użyciu największego w danych warunkach wysiłku. Rozwijając tę myśl, brak winy w uchybieniu terminu należy przyjąć wtedy, gdy zainteresowany nie był w stanie przeszkody usunąć przy użyciu sił i środków normalnie dostępnych, nie ryzykując własnym bądź innych zdrowiem, życiem lub narażając siebie bądź innych na poważne straty majątkowe. I pamiętajmy, że przeszkody powodując uchybienie terminu powinny mieć charakter obiektywny, niezależny od zainteresowanego oraz powinny trwać przez cały bieg terminu przewidzianego dla dokonania czynności procesowej lub co najmniej w ostatnim dniu tego terminu. Przykładem takiej przeszkody będzie np. obłożna choroba uniemożliwiająca stronie wniesienie odwołania czy nieprawidłowe doręczenie pisma. Przeszkodą natomiast nie nazwiemy nieznajomości prawa czy „przeoczenia” wynikającego ze słabej znajomości procedury.
Właściwość organu administracji publicznej do rozpatrzenia sprawy przywrócenia terminu określa przepis art. 59 KPA.
Zgodnie z art. 59 § 1 zd. 1 KPA o przywróceniu terminu postanawia właściwy w sprawie organ administracji publicznej, a więc ten wobec którego czynność miała być dokonana.
Od tej zasady przepis art. 59 § 2 KPA przewiduje wyjątek, bowiem zgodnie z tym przepisem o przywróceniu terminu wniesienia odwołania lub zażalenia postanawia ostatecznie organ właściwy do rozpatrzenia odwołania lub zażalenia, czyli organ wyższego stopnia niż organ właściwy w sprawie, chyba że ustawa przewiduje inny organ odwoławczy (art. 127 § 2 KPA). Przywrócenie bądź odmowa przywrócenia terminu następuje w drodze postanowienia. Na postanowienia o odmowie przywrócenia terminu stronie służy zażalenie, natomiast na postanowienie wydane w wyniku rozpoznania zażalenia przysługuje skarga do sądu administracyjnego. Do chwili rozpatrzenia wniosku o przywrócenie terminu do wniesienia odwołania niedopuszczalne jest wydanie postanowienia stwierdzającego uchybienie terminowi do wniesienia tego środka prawnego.
Zgodnie z art. 60 KPA przed rozpatrzeniem prośby o przywrócenie terminu do wniesienia odwołania lub zażalenia organ administracji publicznej na żądanie strony może wstrzymać wykonanie decyzji lub postanowienia. Organ administracji w tym zakresie rozstrzyga w formie postanowienia, na które nie służy zażalenie.
Podsumowując, należy wskazać, że przywrócenie terminu następuje tylko w sytuacjach wyjątkowych, na które strona nie miała wpływu.
W kolejnym wpisie opowiem Wam o postępowaniu dowodowym w KPA!